Ông Lê Hoàng Châu – Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM cho biết, đây là đề xuất hoàn toàn mới của Bộ Tài chính và cũng chưa công bố cách tính thuế cụ thể. Sắc thuế này nhằm đánh trên những người mua nhiều bất động sản, mua không phải để ở mà để đầu tư, là một trong những biện pháp quan trọng được các nước sử dụng nhằm ngăn ngừa nạn đầu cơ trên thị trường bất động sản. 

Cản trở hoạt động của doanh nghiệp

Ông Châu chỉ rõ, hiện nay thuế đất nước ta là 0,03% bảng giá nhà nước, lũy tiến cao nhất là 0,15%, được xem là quá thấp. Hơn nữa, luật Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp có hiệu lực năm 2012 nhưng mới chỉ thu thuế đất, chưa thu thuế nhà ở. Trong khi đó, khung giá đất của nhà nước chỉ bằng khoảng 30 – 40% giá thị trường.

“Thuế nhà đất đã thấp, lại đụng tình trạng khá phổ biến là giá trên hợp đồng chuyển nhượng thường thấp hơn giá của nhà nước, khiến nhà nước thất thu thuế đất rất lớn”, ông Châu nói.

Ông Châu cũng đánh giá, việc hạn chế đầu cơ bất động sản, tránh bong bóng cho thị trường bất động sản bằng cách thu thuế là giải pháp tốt, tuy nhiên cũng cần cân nhắc việc thực hiện. 

Ông Châu đưa ra dẫn chứng, với việc đánh thuế từ nhà thứ 2, thứ 3, tuy nhiên trên thực tế tại TP.HCM có nhiều nhà mua cả 3 căn hộ thì diện tích cũng chỉ xấp xỉ 100m2, trong khi đó, có người mua 1 căn nhà lên tới vài trăm mét vuông. “Vậy nên, có công bằng với những người sở hữu nhiều nhà, diện tích bé bị đánh thuế trong khi có người mua 1 căn nhà nhưng diện tích lớn” – ông Châu nói.

PGS.TS Đỗ Đức Định – Chủ tịch Hội đồng khoa học Trung tâm nghiên cứu kinh tế xã hội Việt Nam cũng tỏ ra đồng tình với định hướng đánh thuế đối với người có từ nhà thứ hai trở lên.

Song, ông Định cho rằng việc tính toán mức thu thế nào cần được xem xét kỹ vì hiện nay số thuế, phí phải nộp của nhiều cá nhân, tổ chức đã ở mức cao. Nếu đánh thuế quá cao sẽ gây cản trở cho hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp cũng như túi tiền của người dân.

Dưới góc nhìn doanh nghiệp bất động sản, ông Nguyễn Văn Đực – Phó Giám đốc Cty Địa ốc Đất Lành cũng lưu ý đến việc nhiều người sẽ tìm cách “lách” luật. “Khi bị đánh thuế có thể cho người thân đứng tên. Và không loại trừ, khi thực hiện thì người mua nhà bắt tay ngầm với cán bộ thuế để kê khai chỉ mua 1 nhà”, ông Đực cho biết.

Cần cân nhắc

Theo tìm hiểu của phóng viên, sắc thuế này đã được đề xuất từ hơn 5 năm trước với tên gọi là Thuế Nhà ở, nằm trong Luật Thuế nhà đất, song tại thời điểm đó đề xuất này không được Quốc hội thông qua. Trong khi đó, theo nhiều ý kiến, sắc thuế trực thu này chỉ có khả năng nằm trên giấy vì đi vào thực tế rất khó thực hiện, trong trường hợp thực hiện được thì sẽ tạo ra tiêu cực bắt tay ngầm để lách thuế!

Tuy nhiên nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng – Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam Nguyễn Trần Nam cho rằng, việc đánh thuế từ bất động sản thứ hai trở đi là hợp lý. Bởi theo Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản, đây là chính sách vừa đảm bảo tăng thu cho ngân sách Nhà nước, vừa góp phần bình ổn thị trường bất động sản, hạn chế tình trạng đầu cơ, lãng phí nhà ở.

Trao đổi với DĐDN, GS Đặng Hùng Võ – Nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường bày tỏ sự ủng hộ việc đánh thuế tài sản những người sở hữu nhiều nhà ở.

Cân nhắc đánh thuế nhà ở thứ 2 trở lên

GS Đặng Hùng Võ cho rằng, hiện nay chính sách thuế đất đai ở Việt Nam vẫn còn mang nặng nhiều tư duy bao cấp, chưa điều chỉnh được theo tính thị trường. “Hiện giá bất động sản rất cao trong khi thuế thấp khiến luồng vốn xã hội thay vì được đưa vào đầu tư sản xuất kinh doanh thì lại đầu tư vào tích trữ trong bất động sản. Tình trạng đầu cơ khiến bất động sản trở thành lĩnh vực thu lợi cao nhất trong các loại hình đầu tư, lấy mất nhiều cơ hội cho nền kinh tế phát triển”.

Ở góc độ người dân có thể thấy quy định này là không phù hợp và tăng thêm gánh nặng bởi nguồn tiền họ mua, đầu tư thêm căn nhà thứ 2, 3 đa phần là nguồn tiền đã chịu thuế.

“Một người góp vốn vào thành lập doanh nghiệp thì doanh nghiệp đã nộp thuế. Cổ tức thì phải chịu thuế thu nhập cá nhân. Cũng số tiền thu nhập đó, người dân gửi tiết kiệm hoặc giữ ở nhà thì không bị đánh thuế, nhưng nếu muốn đầu tư một căn nhà cho thuê thì đã phải chịu lệ phí trước bạ, thuế thu nhập chuyển nhượng, thuế nhà đất. Như vậy, người dân phải chịu 2 đầu thuế, gây ra sự thuế chồng thuế, căn cứ tính thuế không đồng nhất, dễ dẫn đến sự không bình đẳng về mức thuế phải nộp giữa các đối tượng có cùng loại tài sản”.

Các chuyên gia cũng lưu ý, sử dụng công cụ thuế để điều tiết thị trường là việc nên làm nhưng hết sức cân nhắc khi sử dụng thuế trực thu bởi thông thường loại thuế này chỉ giải quyết tình trạng đầu cơ trong nhà đất, nhưng nó có thể khiến thị trường bất động sản vừa khởi sắc chuyển lạnh.